Kuma olan Müslüman Arap Bir Kardeşimizin Tecrübesi İle Bu zorlukla Baş Etme Yöntemleri…

Bu tercüme makalede Bahreyn’de yaşayan bir kuma kardeşimizin hikayesini ve nasihatlerini dinleyeceğiz. Kendisi eşinin ilk göz ağrısıdır. Eşi bir evlilik yapmak ister, kendisi de buna saygı duyar ve evlilik gerçekleşir. Kuma olarak gelen kardeşimiz ise evleneceği kişi, evli bir erkek olmasına rağmen ve kendisi ise daha önce bir evlilik yapmamış olmasına rağmen ideallerine uygun gördüğü bir erkek ile evlenmeyi tercih etmiştir. Normal şartlarda mutlu olan bir evlilik üzerine kuma olarak gelmeyi kabul etmiş ve bilinçli olarak bu tercihini gerçekleştirmiştir. Makaleyi yazan kardeşimizin iki, kuma olarak gelen kardeşimizin iki çocuğu vardır. 

Evet, her şeyin kendisine göre zorlukları olduğu gibi elbette üzerine kuma gelmesinin de, kuma olarak gitmenin de kendisine göre zorlukları vardır. Bu kardeşimiz bu zorlukların içinde boğulmak yerine çok evliliğin getirdiği zorlukların ve sancıların arka planındaki psikolojik etkenlerine ve çözümlerine odaklanmıştır. Sonucunda bu sorun ile sağlıklı mücadele etmenin bazı yollarını tespit etmiş ve nasihat olarak kaleme almıştır. Sizi bu makale ile baş başa bırakıyorum;

Çok eşlilik genellikle mutlu bir evliliğin sonu olarak görülür, ancak bu her zaman doğru değildir. Beni örnek olarak ele alın, benim mutlu bir evliliğim var. Kocamın ilk eşiyim ve kumam ile MaşaAllah arkadaş gibiyim. Sizin için daha ilginç bir şey söyleyeyim; ben bu çok eşlilikte hayatta kalma kılavuzunu yazarken o da benimle aynı odada oturuyor.

Çok Eşliliği Seçmeden Önce Dikkate Alınması Gereken Konular

Çok eşlilik, eğer koca ve tüm eşler bu konuda doğru şekilde hareket ederse güzel bir birliktelik ve huzurlu bir evlilik olur.

Çok eşliliğin birçok yanlışlar ile gittiğine dair pek çok korku hikayesi duydum ve tüm bu durumlarda, evlilikteki en az bir kişi, genellikle de koca, Kur’an ve Sünnet’e uymuyordu. Çok eşlilik, Allah’ın evlilik konusunda bize öğrettiği her şeye uymamızı, Hz. Muhammed (s.a.v.) ve eşlerinin örnekliğini doğru takip etmemizi zorunlu kılar. Bu durum, tek eşli veya çok eşli herhangi bir evliliğin üzerine inşa edildiği temeldir, ancak çok eşlilikte durum daha da kritiktir.

Bu temel olmadan çok eşlilik başarılı olamaz. Çok eşliliğin kadınların zararına olup, kocaya fayda sağladığı düşünülse de gerçek şu ki koca için durum çok daha zordur.

Sadece her iki hanımın haklarını yerine getirmek ve her iki aileyi de mali ve duygusal olarak desteklemekle kalmamalı, aynı zamanda zamanını aralarında dengede tutmalı, ortaya çıkan anlaşmazlıkları ve zorlukları çözmeli ve tüm bunları yaparken adil ve adaletli olmayı başarmalıdır.

Bu konudaki başarısızlık kendisi için tehdit konusu olmuştur. Hanımlarına adil davranmamasının cezasını, kıyamet gününde vücudunun yarısının felçli diriltilmesi olarak ödeyecektir, şu hadiste ifade edildiği gibi;

“Kimin iki hanımı olur ve aralarında adaletli davranmazsa, kıyamet günü (vücudunun) bir tarafı düşük (felçli) olarak gelir.” (Ebu Davud, Tirmizi, Nesei, Kütüb-i Sitte,5708.)

Kur’an, erkekleri, eğer eşleri arasında adaleti sağlayamazlarsa, tek bir eşle daha iyi durumda olacakları konusunda güçlü bir şekilde uyarır. İslam’ı ciddiye alan erkekler için çok eşlilik çok büyük ve ağır bir sorumluluktur ve bunu doğru bir şekilde gerçekleştirmek zorlu ve zorunlu bir iştir.

Bu arada, her hanımın, tek eşli bir evlilikteki hanımdan daha fazla sorumluluğu yoktur ve bazı durumlarda (örneğin, kumaların aynı evi paylaşmayı tercih ettiği durumlarda), evin idaresini paylaştıkları ve çocuklar konusunda birbirleriyle yardımlaştıkları için tek eşli evliliklerdeki hanımlardan çok daha az sorumluluğu olabilmektedir.

Sevgiyi Paylaşmak

Kadınların çok eşliliğe ilişkin en büyük korkularından birisi sevginin doğası hakkındaki yanlış anlayıştan kaynaklanmaktadır. Sevgi, insanlar arasında paylaşılması gereken sınırlı bir şey olarak görülüyor; dolayısıyla bir erkek ikinci bir eş alırsa, bu nedenle ilk karısını daha az seveceği varsayılıyor.

Gerçek şu ki sevgi sonsuzdur ve insanlar arasında paylaşılmasına gerek yoktur. Bir anne ikinci çocuğunu doğurduğunda ilk çocuğunu her zamanki kadar seviyorsa, bir erkek de ikinci bir eş aldığında ilk karısını yine eskisi kadar sever.

Çok eşliliği seçen iyi Müslüman erkekler bunu, gerçekten de iki veya daha fazla kadını sevmek ve korumak istedikleri için yaparlar. İlk eşini aslında sevmemiş olsaydı, ondan boşanıp yeniden evlenmek onun için hem maddi hem de duygusal olarak iki eş sahibi olmaktan çok daha kolay bir seçenek olurdu.

Zamanı Paylaşmak

Çok eşlilikte paylaştığınız şey kocanızın zamanıdır. Kocanızla daha az zaman geçirmenin iyi mi yoksa kötü mü olduğu ise bakış açınız ile ilgilidir. Elbette sevdiğiniz insanlarla bolca vakit geçirmek istemeniz doğal ama kendimize de vakit ayırmaya ihtiyacımız var.

Kocanız, diğer eşiyle birlikte olduğu günlerde oturup onu özlemenin hiçbir faydası yoktur. Bunun yerine, bunu kendinize ayıracağınız bir zaman olarak ve evli kadınların zaman ayırmakta zorlandığı şeylerin tadını çıkarma fırsatı olarak değerlendiriniz.

Onunla geçireceğiniz gecelerde yatağınızı paylaşacağınız bir kocanız vardır; diğer gecelerde tüm yatağı kendinize ayırırsınız ve güzel bir kitaba sarılıp kendinize biraz zaman ayırabilirsiniz.

Akşamlarınızı, kocanız yanınızda olmadığında keyif aldığınız şeyleri yapmak için planlayın; böylece onunla geçireceğiniz akşamlar kadar, onsuz geçireceğiniz akşamları da sabırsızlıkla beklersiniz.

Kuma Rekabeti

Kumanızı rakip olarak görmemeye çalışın. Bunun yerine kocanızla ilişkinizi güçlendirmeye odaklanmaya çalışın. Eğer ilişkinizde kendinizi güvende hissetmiyorsanız kumanızı bir tehdit olarak görmeniz doğaldır.

Eşinizle ilişkinizden eminseniz, neden tehdit altında hissettiğinizi kendinize sorun ve sahip olduklarınızı kendinize hatırlatın. Kocanız sizi sevecekse ve ne olursa olsun yanınızda olacaksa kumanız sizden ne alabilir?

Bir erkek kardeşimden duyduğum faydalı bir tavsiye şuydu: 

“İlk eşin güvensizliği, ikinci eşin onun yerine geçmesi ve kocasının kendisini artık sevmediği düşüncesidir. İkinci eşin güvensizliği, ilk eşin kocasının ilk aşkı olması ve kendisini hiçbir zaman ilk eşi kadar sevemeyeceği düşüncesidir.” Bu bize diğer eşin de kendi şüpheleri olduğunu ve bu şüphelerle uğraşmak yerine sahip olduklarımızla ilgilenmeyi açıkça görmemizi öğretmektedir. Kocanızın sizi neden sevdiğine bakın ve kumanız hakkında ne hissedip hissetmeyebileceği üzerinde durmamaya çalışın.

İslam’da Aşk Üçgeni Yoktur

Kocanızla, diğer evliliğinden kopuk, tek bir varlık olarak ilişkinize odaklanın. İslami çok eşlilik üçgen şeklinde bir ilişki değildir; kocanızın sizinle evliliği ve kumanızla evliliği iki ayrı ilişkidir.

Kumanızla herhangi bir ilişkinizin olması zorunlu değildir, ancak eğer ikiniz arkadaş olmayı seçerseniz, o zaman bu üçüncü ve ayrı bir ilişkidir. Bu, kocanızla birlikteyken ikinizin de diğer hanım yokmuş gibi davranmanız gerektiği anlamına gelir.

Kocanızla geçirdiğiniz zamanın tadını çıkarın ve tek eşli bir çiftin birlikte yapacağı şeylerin aynısını yapın. Kumanızla arkadaşsanız, birlikteyken kocanız hakkında konuşmayın ve kocanız ortalıkta olmadığında kumanızla vakit geçirin.

Kıskançlıkla Mücadele

Kıskançlıkla en iyi şekilde, sahip olduklarınıza odaklanarak baş edilir. Bir düşünür der ki: “Kıskançlık, kendi nimetleriniz yerine başkasının nimetlerini saymanızdır”.

Herhangi bir konuda kıskançlık hissediyorsanız, kendinize bunun gerçekten istediğiniz bir şey yüzünden mi olduğunu; yoksa bunu sırf kumanızda olduğu için mi arzuladığınızı sorun.

Eğer ikincisiyse, o zaman bunu unutmaya çalışın ve aslında onu istemediğinizi kendinize hatırlatın. Eğer gerçekten istediğiniz bir şeyse, o zaman onu kumanız sahip olduğu için değil, siz beğendiğiniz için kendiniz için nasıl elde edebileceğinize odaklanın.

Eğer kıskandığınız konu eşinizin diğer hanımıyla ilişkisiyse, sanki kumanız ortada yokmuş gibi kocanızla kendi ilişkinizi güzel bir şekilde inşa etmeye odaklanın. Ve bu okumakta olduğunuz makale, bunu yapmanıza yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Eğer kumanızı sizden daha çok sevdiğini hissediyorsanız, belki de size yeterince ilgi ve şefkat göstermiyordur ve bunu bir sorun olarak değil, kendi ilişkinizde kocanızla konuşmanız ve birlikte çözmeniz gereken bir problem olarak değerlendirmelisiniz.

Bunlar kıskançlığı tamamen ortadan kaldırmaz ama en aza indirmesi beklenir. Aişe annemizin bile Allah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem’in diğer eşlerini kıskandığı ve hatta bu yüzden tabak kırdığı zamanlar olduğunu unutmayın.

İşler Ters Gittiğinde

Eğer kocanız zamanını adil bir şekilde bölüşmüyorsa ya da İslam’daki haklarınızı yerine getirmiyorsa suçlu odur, bu nedenle kumanızı suçlamayın. Bu, ister küçük ister çok ciddi bir konu olsun, ikisinde de geçerlidir. Kocanızla sorun hakkında konuşun ve nasıl hissettiğinizi ona anlatın.

Eğer iyi bir kocaysa durumu düzeltmek için bir şeyler yapacaktır. Eğer bunu yapmıyorsa ve bu nedenle evliliğinizde önemli sorunlar yaşıyorsanız, o zaman tek eşli evliyseniz nasıl yapıyorsanız, bu durumla da aynı şekilde başa çıkmanız gerekir.

Evlilikler ya bir partnerin diğerinin haklarını yerine getirmemesi (ya da daha kötüsü diğerini istismar etmesi) ya da iki partnerin uyumlu olmaması nedeniyle başarısız olur.

Bu tek eşlilik ve çok eşlilik konusunda da aynıdır. İlişkiler bazen eşlerden birinin veya her ikisinin de elinden gelenin en iyisini yapmasına rağmen başarısız olur ve bu nedenle boşanma helâldir.

Bazen erkekler, başarısız olan tek eşli evliliği ikinci bir eş alarak düzeltmeye çalışırlar; bana göre bu, mutfakta bir yangın daha çıkararak oturma odasındaki yangını söndürmeye çalışmak gibidir.

Diğer erkekler çok eşliliğin tüm faydalarını isterler ancak bunun getireceği sorumlulukları kabul etmeyi reddederler ve sonunda eşlerine çok kötü davranırlar. Evli olarak kalmanın kimseye yarar sağlamadığı bazı durumlar vardır. Kendinizi böyle bir durumda bulursanız, o zaman bunu ne zaman bitireceğinizi bilmeniz gerekir.

Unutulmaması gereken önemli bir husus ise, evliliğin başarısızlığı sebebiyle çok eşliliğin kendisini suçlamamaktır. Başarısızlık, uyumsuzluktan veya bir partnerin diğerine karşı sorumluluklarını sistematik olarak yerine getirmemesinden kaynaklanmaktadır.

Çok eşlilik, Kur’an ve Sünnet’e göre yapıldığında başarılı olabilir ve aslında hanımlar için faydalı bile olabilir. Benim kanaatimce çok eşilikten korkulmasına gerek yoktur. Allah’tan korkmalı, birbirimize iyi eşler olmalıyız. Kocalarımıza, onlara ve bizim için yaptıklarına olan minnettarlığımızı göstermeyi unutmamalıyız; onların da bizim için aynısını yapmaları gerekiyor. İster çok eşli ister tek eşli olsun, mutlu bir evliliğin anahtarı budur.

İnşaallah, yukarıdaki tavsiyelere uyarak, çok eşli bir evlilikte bu tür bir ilişkinin getirebileceği belirli zorluklara rağmen bu mutluluk korunabilir.

Dakiyye Gom / Bahreyn

Tercüme: Mihrap Yayın Heyeti